12 stycznia 2017 roku Sąd Najwyższy wydał dwa orzeczenia związane z mobilnością pracy. Dotyczą one kryteriów wyboru prawa właściwego dla podlegania ubezpieczeniom społecznym osób delegowanych do pracy za granicą.
W obu uchylono wcześniejsze wyroki Sądu Apelacyjnego. SA przyjmował, że nieosiągnięcie przez pracodawcę minimum 25% obrotu z całej prowadzonej przez niego działalności gospodarczej, uniemożliwia uznanie, że oddelegowany do pracy za granicą pracownik podlegał ustawodawstwu polskiemu z tytułu ubezpieczeń społecznych.
Argumentacja Sądu Najwyższego odrzuca to sztywne kryterium. Wskazuje, że skala działalności w państwie siedziby przedsiębiorstwa i państwie, do którego delegowani są pracownicy, ma charakter pomocniczy. Osiągnięcie obrotu w kraju siedziby na poziomie 25% może stwarzać domniemanie faktyczne, według którego przedsiębiorca prowadzi tam „normalną działalność”. Nieosiągnięcie tego obrotu wymaga pogłębionej analizy okoliczności określonej sprawy. Istotne jest obiektywne ustalenie czy przedsiębiorstwo faktycznie prowadzi w państwie swojej siedziby rzeczywistą działalność. Musi temu towarzyszyć dopasowanie do charakteru prowadzonego przez pracodawcę przedsiębiorstwa.
W wyroku rozważono specyfikę agencji pracy tymczasowej.
Działanie przedsiębiorcy, polegające na wyszukaniu siły roboczej w jednym państwie, a następnie „sprzedaży” tej pracy podmiotowi w innym państwie, jest w swej istocie działaniem transgranicznym […]. Zarówno w państwie, w którym agencja pracy tymczasowej pozyskuje i zatrudnia pracowników, jak i w państwie, w którym zawiera umowy z pracodawcami użytkownikami oraz przekazuje swych pracowników, by wykonywali pracę na ich rzecz, wykonuje normalnie przypisane jej czynności. Ze względu na współzależność końcowego sukcesu od aktywności w każdym z państw, nie można scharakteryzować działania związanego z realizacją takiego przedsięwzięcia w żadnym z nich jako „nieznacznego”.SN zauważa, że wskazany model prowadzenia przedsiębiorstwa bazuje na różnicy cenowej pracy w państwach członkowskich. W państwie siedziby agencje pracy tymczasowej zasadniczo nie osiągają zysku. Główną przyczyną jest bezpłatność usługi pośrednictwa. Natomiast obrót ze sprzedaży usług wykonywanych przez pracowników delegowanych za granicę w określonym czasie wypracowywany jest w obydwu państwach. Zarówno w państwie siedziby, jak i w państwie wysłania.
"Przedsiębiorstwo w państwie, w którym zatrudnia pracowników ma znaczne koszty administracyjne w związku z zawieraniem umów o pracę, prowadzeniem dokumentacji i wypełnianiem innych obowiązków pracodawcy, a przede wszystkim wypłacaniem wynagrodzeń pracownikom tymczasowym. Zysk osiągany jest w innym państwie, zatem fundusze na działalność w jednym państwie pochodzą z wykonania umów zawieranych z pracodawcami użytkownikami w drugim państwie […].”Wnioski Powyższe sprawia, że w modelu agencji pracy tymczasowej kryterium „25% obrotu ogółem” jest zupełnie nieprzydatne. W wyroku Sąd Najwyższy definiuje również „nieznaczną aktywność” przedsiębiorcy w danym państwie. Określa ona jedynie incydentalne przykłady współpracy z partnerami lub pracownikami. [AB] O Inicjatywie Mobilności Pracy Inicjatywa Mobilności Pracy to największy w Europie think tank zajmujący się mobilnością pracy oraz delegowaniem pracowników. Od 2013 roku stara się łączyć środowisko naukowców, przedsiębiorców, związków zawodowych i urzędników administracji, tworząc jedyne w Polsce i największe w Europie merytoryczne forum wiedzy o delegowaniu pracowników w ramach swobody świadczenia usług.
