Opinia Komisji JURI – droga do rozszerzenia podstawy prawnej Dyrektywy Wdrożeniowej

Jednym z zagadnień, które pojawiło się w pracach nad rewizją Dyrektywy o delegowaniu pracowników była podstawa prawna Dyrektywy (będąca też podstawą proponowanej rewizji). Komisja JURI (Prawna) PE przegłosowała opinię, w której uznała istniejącą podstawę za odpowiednią. Jednakże zasugerowała, że należy wziąć pod uwagę dodatkową podstawę prawną, obejmującą prawa socjalne. Dokonanie takie rozszerzenia może negatywnie wpłynąć na delegowanie pracowników w Unii Europejskiej. Jak jest obecnie …  Póki co, zarówno Dyrektywa podstawowa (96/71/WE) jak i wdrożeniowa (2014/67/UE), a nawet proponowana rewizja, oparte są na podstawach prawnych dotyczących swobód rynku wewnętrznego UE (w tym świadczenia usług) – art. 53 ust. 1 i 62 TFUE. Jest to zgodne z ustalonym orzecznictwem Trybunału Sprawiedliwości UE. Uznał on, że jeśli akt prawny ma dwa cele lub dwa elementy, a jeden z tych aspektów można zidentyfikować jako główny, a drugi ma jedynie charakter pomocniczy, wówczas ten akt prawny powinien zostać oparty na jednej podstawie prawnej - na tej, która wymagana jest z racji głównego celu. Dopiero, gdy akt ma kilka równoległych celów lub elementów, które są nierozerwalnie ze sobą związane, a żaden nie jest drugorzędny, to powinien zostać on oparty na kilku podstawach. Dotychczas uznawano, że Dyrektywa o delegowaniu pracowników realizuje przede wszystkim swobodę świadczenia usług – czemu odpowiadała istniejąca podstawa prawna. Pogląd taki wyraziła również niedawno Służba Prawna PE, uznając tą podstawę za wystarczającą. … a co proponuje Komisja JURI  Komisja JURI na nadzwyczajnym posiedzeniu przegłosowała (stosunkiem głosów 13 do 11 przy 1 „wstrzymującym się”) opinię, stwierdzającą, że istniejąca podstawa prawna jest odpowiednia. Dodała jednak, że należy wziąć pod uwagę art. 153 ust. 2 TFUE jako dodatkową podstawę prawną, szczególnie jeżeli PE jeszcze bardziej wzmocni nacisk na ochronę praw pracowników delegowanych. Przepis ten przewiduje możliwość przyjmowania dyrektyw z zakresu prawa pracy, ustanawiających minimalne wymagania dotyczące m.in. polepszania środowiska pracy i warunków pracy. Konsekwencje ewentualnego rozszerzenia podstawy prawnej  Opinia Komisji JURI ma charakter niewiążący, doradczy, jednakże należy się obawiać, że wiodąca Komisja EMPL może skorzystać z w/w sugestii. Na pierwszy rzut oka powyższe cele wydają się akceptowalne w świetle charakteru Dyrektywy. Problem w tym, że art. 153 TFUE daje państwom członkowskim pewną swobodę w kształtowaniu warunków pracy – dyrektywy oparte o ten artykuł są tzw. środkami o charakterze minimalnym, państwo może zapewnić większą ochronę pracowniczą. Natomiast art. 53 ust. 1 i 62 TFEU – obecna podstawa prawna – takiej elastyczności nie przewiduje. Zachodzi więc obawa, że rozszerzenie podstawy faworyzowałoby i legitymizowało poczynania np. krajowych organów, motywowane np. (prawdziwą lub nie) chęcią ochrony pracowników delegowanych, utrudniające działania przedsiębiorstw delegujących pracowników. Ponadto, rozszerzenie mogłoby się przyczynić do przyznawania „z góry” pierwszeństwa prawom socjalnym nad swobodami rynku wewnętrznego (w tym świadczenia usług) w przyszłym orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości UE.