Parlament uchwalił nowelizację specustawy ukraińskiej, przedłużającej ochronę czasową dla obywateli Ukrainy w Polsce do 30 czerwca 2024 r. Obecnie pozostaje jedynie oczekiwać na podpis Prezydenta RP

Bardzo szybki proces legislacyjny

Sejm przegłosował nowelizację specustawy ukraińskiej, przedłużającej ochronę czasową dla obywateli Ukrainy w Polsce do 30 czerwca br. przytłaczającą większością głosów. Równie szybki był jak w Sejmie (6 lutego 2024 r. skierowano projekt do Sejmu, a 9 lutego uchwalono ustawę nowelizującą) był proces legislacyjny w Senacie, który zakończył się głosowaniem 15 lutego. Na dodatek, ustawa nowelizacyjna została w Senacie przyjęta bez poprawek i bez sprzeciwu – co nie zdarza się często. „Za” głosowało 69 senatorów, wstrzymało się 3, nikt nie był przeciw.

Co dalej ze specustawą

Obecnie czekamy tylko na podpis Prezydenta oraz na publikację nowelizacji specustawy ukraińskiej – wg jej art. 5 wchodzi ona w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia – zatem cały ten proces powinien zakończyć się przed 4 marca 2024 .

Wiadomo już przy tym, że w późniejszym terminie planowane jest dalsze przedłużenie ochrony z 30 czerwca 2024 r. do 4 marca 2025 r. – dla zapewnienia zgodności z unijną Decyzją Wykonawczą Rady UE nr (UE) 2023/2409. Ma to nastąpić w związku z kompleksową zmiany specustawy ukraińskiej. Może przy tym skutkować pozbawieniem niektórych uprawnień / świadczeń socjalnych pewnych kategorii osób, korzystających z jej przepisów. Jak wskazał podczas dyskusji w Senacie wiceminister spraw wewnętrznych i administracji, Prof. Maciej Duszczyk, powinno nastąpić przejrzenie całej ustawy, przeprowadzenie solidnych konsultacji, aby zarówno trafnie tę ustawę uszczelnić, jak i nikogo potrzebującego nie pominąć. Prof. M. Duszczyk wskazał, że cały system powinien zostać uszczelniony w taki sposób, aby jedynie te osoby, które przebywają w Polsce, pracują w Polsce lub szukają pracy w naszym kraju miały uprawnienia do świadczeń.

Nie objęci specustawą, ale objęci tymczasową ochroną na podstawie przepisów unijnych

Ponadto, są obywatele państw trzecich, których specustawa ukraińska nie obejmuje, ale są objęci ochroną (tym)czasową zgodnie z ww. Decyzji Wykonawczą Rady UE. Chodzi przede wszystkim o obywateli Białorusi, którzy przed wojną posiadali zezwolenie na pobyt stały w Ukrainie. Powyższa zmiana specustawy ich nie dotyczy. Wydaje się dla nich zaświadczenia o objęciu ochroną czasową. Ich prawo do pobytu w Polsce (oraz wydane dotychczas zaświadczenia) uległy automatycznemu przedłużeniu do 4 marca 2025 r. na mocy ww. Decyzji Wykonawczej Rady UE.

r.pr. dr M. Kiełbasa