”Posted” or ”sent”? Analiza prawna Stowarzyszenia Inicjatywa Mobilności Pracy

Dlaczego Komisja Europejska zaproponowała nowe pojęcie osoby „wysłanej” obok już istniejącego pojęcia pracownika delegowanego? I czy jest to konieczne? W Inicjatywie przeprowadziliśmy dogłębną analizę porównawczą pojęć stosowanych w dyrektywie 96/71/WE i rozporządzeniu 883/2004/WE. Nasza analiza pokazuje, że unijny prawodawca używa w obu dokumentach tego samego pojęcia „delegowanego” (pracownika, osoby), mając jednocześnie na myśli odmienne sytuacje, co powoduje zamieszanie prawne i pojęciowe. Proces rewizji rozporządzeń o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego wydaje się być dobrą okazją do naprawienia tego stanu rzeczy.

Aktualny stan prawny

Pojęcie „delegowanego” pracownika lub osoby jest obecnie używane zarówno w dyrektywie 96/71/WE, jak i w rozporządzeniu 883/2004/WE. Dyrektywa wyraźnie określa, kim jest pracownik „delegowany”, podczas gdy rozporządzenie posługuje się pojęciem „delegowanych” osób. Teksty tych aktów prawnych wyraźnie pokazują, że unijny prawodawca stosuje w obu dokumentach to samo pojęcie „delegowanego” pracownika lub osoby, mając jednakże na uwadze różne sytuacje. W praktyce istnieją przypadki, które pokazują, że osoba wykonująca pracę w państwie członkowskim innym niż to, w którym normalnie wykonuje działalność jako pracownik najemny, jest traktowana jako pracownik delegowany wyłącznie przez rozporządzenie, a nie przez dyrektywę. Przykładem może być słowacki instruktor narciarstwa zatrudniony przez słowacką firmę turystyczną, który udziela lekcji jazdy na nartach w austriackich Alpach słowackim turystom, klientom tej firmy turystycznej.

Zamieszanie prawne i w opinii publicznej

Pojęcie „delegowanego” używane w rozporządzeniu jest znacznie szersze niż pojęcie stosowane w dyrektywie. Nie wszystkie osoby „delegowane” zgodnie z rozporządzeniem są pracownikami „delegowanymi” zgodnie z dyrektywą. Niektórzy pracownicy „delegowani” w rozumieniu dyrektywy pozostają „delegowani”, mimo że są objęci systemem zabezpieczenia społecznego państwa członkowskiego innego niż państwo, z którego są oni wysyłani. Inni, którzy są „delegowani” wg brzmienia rozporządzenia i uzyskali zaświadczenie A1, nie są z kolei „delegowanymi” w rozumieniu dyrektywy. Fakt ten powoduje zamieszanie – dotyczące przepisów prawa, ale znajdujące odzwierciedlenie w opinii publicznej i w mediach.

Nowe pojęcie osoby „wysłanej”

Wydaje się, że Komisja zauważyła tę koncepcyjną niespójność między dyrektywą a rozporządzeniem – stąd jej propozycja dodatkowego pojęcia „osoby wysłanej” w propozycji rewizji rozporządzenia. Jak wskazuje poniższa grafika, stanowi ono najszersze zakresowo pojęcie, obejmujące pracowników delegowanych, osoby prowadzące działalność na własny rachunek i inne osoby, które są objęte jedynie rozporządzeniem. Rada EPSCO w częściowym podejściu ogólnym przyjętym 23 października 2017 r. przyjęła logikę Komisji, idąc jeszcze dalej. W proponowanym art. 12 ust. 1 używa wyłącznie pojęcia osób „wysłanych”, ponieważ pracownicy delegowani stanowią podkategorię osób wysłanych. Jak się wydaje, obecnie najbardziej szkodliwe byłoby zastosowanie w rozporządzeniu jedynie pojęcia pracownika „delegowanego” w rozumieniu dyrektywy. Wykluczyłoby to de facto z ram prawnych wszystkich pracowników najemnych i osoby prowadzące działalność na własny rachunek, którzy wykonują pracę na terytorium państwa członkowskiego innego niż państwo, w którym normalnie pracują, w sytuacji, gdy nie świadczą żadnych usług w państwie przyjmującym lub usługa jest świadczona na rzecz odbiorcy, który nie działa w tym państwie.

Nasza rekomendacja

Naszym zdaniem, wprowadzenie nowego pojęcia osoby „wysłanej” w projekcie rewizji rozporządzeń koordynacyjnych, jako pojęcia o najszerszym zakresie, obejmującym m.in. pracowników delegowanych, jest racjonalne i przyczyni się do rozwiązania istniejącego zamieszania prawnego i tego, które panuje w opinii publicznej i mediach. Przyczyni się to do lepszego rozumienia prawa i jego trafniejszej interpretacji. Aby dowiedzieć się więcej, zachęcamy do zapoznania się z naszą analizą tutaj. MK O Inicjatywie Mobilności Pracy Inicjatywa Mobilności Pracy to największy w Europie think tank zajmujący się tematyką delegowania pracowników. Łączymy środowiska przedsiębiorców, naukowców, prawników i urzędników, tworząc jedyne w Polsce i największe w Europie eksperckie forum wiedzy o delegowaniu pracowników. Podejmujemy działania w celu poprawy obowiązującego prawa i jego prawidłowej interpretacji oraz powstrzymania przypadków dyskryminacji polskich pracodawców i delegowanych przez nich pracowników. Naszym Członkom zapewniamy dostęp do bieżących informacji i wiedzy eksperckiej. więcej >>>