Na prośbę Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej przedstawiciele IMP – Stefan Schwarz oraz dr Marek Benio, przygotowali opinię na temat sektora usług opiekuńczych w Polsce. Zapraszamy do zapoznania się z dokumentem.
Dokument przesłany do Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej ma pomóc w pracach Komitetu Ochrony Socjalnej Komisji Europejskiej, w ramach których dokonany zostanie przegląd polityk uzupełniania niedoborów pracowniczych w sektorze usług opiekuńczych za pomocą działań w obszarze polityki migracyjnej. Przegląd odbędzie się w październiku br. i dotyczyć będzie kilku państw, w tym także Polski.
Usługi opieki nad osobami starszymi, chorymi lub niepełnosprawnymi w ich miejscu zamieszkania świadczą w przeważającej mierze prywatne podmioty zwane agencjami opieki. Polskie agencje opieki działają na terenie naszego kraju oraz innych państw Unii Europejskiej, przede wszystkim w Niemczech. Działalność ta opiera się na zasadzie swobody świadczenia usług, która jest jednym z fundamentów funkcjonowania UE. Dzięki niej, popyt na usługi występujący w innych krajach UE może być zaspokojony przez podaż tych usług świadczonych przez wysoko wykwalifikowany personel z Polski.
Opinia naszego stowarzyszenia została przedstawiona w formie ogólnej diagnozy problemów związanych ze świadczeniem usług opieki przez polskie przedsiębiorstwa na terenie UE. Kluczowym problemem jest występowanie szarej strefy. Polskie podmioty obsługują niespełna 6% rynku, zaś pozostałe 94% to szara strefa. Jej skutkiem jest rozwój zjawisk godzących w wolność oraz godność człowieka – handlu ludźmi oraz współczesnego niewolnictwa.
W naszej opinii problematyczne dla sektora usług opiekuńczych są także stereotypy i dyskryminacja pracowników z Europy Wschodniej, którzy wciąż kojarzą się z tanią siłą roboczą, skłonną pracować na czarno za niewielkim wynagrodzeniem. Krzywdząca jest też zła reputacja polskich agencji opieki, które niesłusznie kojarzone są z zatrudnionymi w szarej strefie i często wyzyskiwanymi opiekunkami. Problemem omawianego sektora jest także niepewność prawa. Przepisy regulujące zasady delegowania pracowników do świadczenia usług są wspólne dla wszystkich sektorów. W efekcie ustawodawca wprowadzając regulacje mające ograniczać nadużycia przy delegowaniu pracowników np. w sektorze budowlanym, wprowadza ograniczenia, które są trudne do spełnienia w sektorze opieki.
W ocenie Inicjatywy Mobilności Pracy, świadczenie usług opieki na bardzo wysokim poziomie stanowi jedną z niewielu przewag konkurencyjnych polskiej gospodarki w Unii Europejskiej, dlatego też powinna podlegać szczególnej ochronie ze strony państwa. Delegowanie opiekunek zapewnia legalne zatrudnienie, przyczynia się do ograniczenia bezrobocia bez emigracji na stałe, a także przysparza niebagatelnych dochodów budżetowi państwa.
